نقد تفسیری تطبیقی وقف تعَسُّف

نویسندگان

زهره اخوان مقدم

شهناز عابدینی

چکیده

شناخت دانش وقف و ابتدا و ارتباط آن با تفسیر از دو جهت مهم است؛ یکی آنکه دانش وقف و ابتدا در فضای ذهنی و کتابخانه ای، اساساً یکی از علوم قرآنی است و با تفسیر که همان کشف مراد الهی است، رابطه ای مستقیم دارد. دیگر آنکه در فضای عینی و کاربردی یکی از فنون مهم تلاوت است که با فهم و القای معنای آیه در ارتباط است. این ارتباط دوسویه بین وقف و ابتدا و تفسیر تا آنجاست که در بسیاری از موارد، اقوال مختلف تفسیر، پایه و اساس اختلاف در تعیین مواضع وقف و ابتدا گشته است؛ همچنین در بسیاری از موارد، اختلاف در تعیین مواضع وقف و ابتدا، باعث القای معانی متفاوت می شود. بدیهی است که مراد و مقصود خداوند، تنها یکی از وجوه تفسیری است، بنابراین آگاهی از تفسیر صحیح آیه و تلاوت به وجهی که القاء کننده ی مراد الهی باشد، لازم و ضروری است. این در حالی است که بعضی از قاریان قرآن کریم بر اساس تفسیر وجه مرجوح، وقف و ابتدای نامناسبی را در آیه اجرا می کنند که نه تنها معنای کاملی را به شنونده القاء نمی کند؛ بلکه در بسیاری از موارد القای خلاف مراد الهی را به همراه دارد. این دسته از وقف ها «وقف تَعَسُّف» نام دارد. در این پژوهش ضمن بررسی تفسیری مصادیقی از وقف های تعسّف، به کمک شواهد و دلایل، وجه ارجح از وجه مرجوح تمییز داده می شود تا موضع وقف به درستی شناخته شده و وقف صحیح تر که معنای صحیح تر و کامل تری را القاء می کند، انتخاب گردد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نقد و بررسی ادلۀ مشروعیت «وقف حقوق معنوی»

از شرایط صحت وقف، مالیت شرعی داشتن، عین بودن، قابلیت قبض و اقباض و ابدی بودن شیء موقوفه است؛ بر این اساس، مخالفان صحت وقف حقوق معنوی، در امکان وقف حقوق معنوی (که حسب کارکردهایش، از موضوعات مهم و مبتلی‌به در حوزۀ مسائل اجتماعی و اقتصادی به‌شمار می‌رود) تردید کرده‌اند. البته موافقانی نیز برای وقف حقوق معنوی وجود دارند که دلایل آنها، اغلب عام، فراگیر و فراوقفی است و با تکیه بر قواعد و اصولی که به ...

متن کامل

نقد و بررسی کتاب تفسیری «روضه الأمثال»

«روضه الأمثال» کتابی در تفسیر أمثال قرآن است. به‌نظر می‌رسد این کتاب دارای محاسن فراوان و نیز معایبی غیرقابل إغماض است، از این‌رو در کنار بهره‌مندی از مطالب ارزنده آن، به نظر می‌رسد نقدهایی بر این کتاب در خصوص دیدگاه تفسیر آن وارد باشد، هر چند علمای محقق زحمات زیادی در این زمینه متقبل شده‌اند اما طبق بررسی‌های به‌عمل آمده، عمق و وسعت آثارشان به روضه الأمثال تألیف کوزه‌کُنانی نمی‌رسد. البته این ک...

متن کامل

علوم اجتماعی تفسیری؛ شناخت و نقد

گرچه مرز میان علوم اجتماعی با سایر علوم بسیار گسترده و تفاوت های آن ها بنیادین است، در این میان ملاحظات اوّلی از اهمیتی دوچندان برخوردار است؛ تا آنجا که بسیاری از فلاسفۀ علم قائل به درک تفاوت این دو حوزۀ علمی بر اساس روش شناخت و تحلیل آن ها می باشند. با این توضیح، توجه به روش تفسیری به دلیل اهمیت محوری که در حوزۀ علوم اجتماعی دارد، نقطۀ آغازین ورود به حوزۀ شناخت علوم اجتماعی شناسانده می شود و ر...

متن کامل

بررسی تطبیقی روایات تفسیری آیۀ ذنب النبی(ع) بر پایۀ قواعد تفسیری

 از دیدگاه علم تفسیر، شرط لازم برای صحّت هر رأی تفسیری ـ از جمله روایات تفسیری ـ مطابقت با اصول و قواعد پذیرفته‌ شده تفسیری است؛ از این رو تحلیل تفاسیر مأثور با قواعد تفسیری به صورت تطبیقی روشی مهم در بررسی میزان اعتبار آنهاست. ذیل آیۀ دوم سورۀ فتح، روایات و آراء تفسیری مختلفی در تبیین معنای «ذنب» و انتساب آن به پیامبر (ص) و «مغفرت» آن مطرح شده است. در این نوشتار هر یک از این آراء، دلالت‌ها و مل...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
مطالعات قرآن و حدیث

ناشر: دانشگاه امام صادق (علیه السلام)

ISSN

دوره 5

شماره 10 2012

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023